6 Nisan 2025 Pazar

KURT GÖDELİN MAALİYETİ


Bir dost ile sohbet sırasında, Kurt Gödeli ve bize neye mal olduğunu düşünürken, bu maliyetin çok yüksek olduğuna karar kıldım. Neredeyse tüm mantıksal ve matematiksel ispatlarımıza mal olmuştu ve hayatımızın her yerine sirayet eden eksiklik kuramları.

Spinozanın Sistemi-Tamlık idaası-Gödel Engeli.

 Büyük Usta Spinozanın ontolojisi, sistematik olarak tamdır. Onda: Tüm varlık Tanrı'dır (Tanrı=Doğa) Tanrının dışında hiç bir şey yoktur. Dolayısıyla Tanrı, kendi kendini hem açıklar hem zorunlu kılar.

Ama işte bu tamlık, eksikliğe kapalı bir sistem demektir. Yani Spinoza'nın Tanrı sistemi, kendi kendini içerip, açıklayan kapalı bir yapıdır.

Ve tam bu noktada Gödel baltayı indirir. -Eğer bir sistem kapalı ve tutarlıysa, kendi tutarlılığını gösteremez, -Eğer bir sistem kendi tutarlılığını gösteremiyorsa, ya çelişkilidir yada eksikliği dışlamıştır (yani gerçek değilmiş gibi davranır)

-Bir sistemin tutarlılığı, gene o sitem tarafından gösterilemez, tutarlılık ancak sistemin dışından o sistemi kapsayan daha güçlü bir sistem tarafından sağlanmalıdır buda bizi tanrıyı da kapsayan daha güçlü bir sistem arayışına iter.

İşte burada olaya Alan Turing durma problemi ve gödel devreye girer. -Bir programın kendi hakkındaki tüm sonuçları öngörmesi imkansızdır. Bu nedenle: -Bir sistemin kendi davranışını, dış sistem olmadan öngörmesi hesaplanamazdır. -Bu tamamlanamazdık anlamına gelir.

Kurt Gödel ise: -Her hangi yeterince güçlü, tutarlı ve biçimsel bir sistem, kendi tutarlılığını sistemin içinden kanıtlayamaz. -Tutarlılık ancak sistemin dışından, daha güçlü bir sistem ve bu sistemi kapsayan bir sistem kullanılarak gösterilir.

 

İşte tam bu noktada Tanrının dışına çıkarak, Tanrıyı da kapsayan bir sistem tarafından Tanrı temellendirilmelidir, ama bu durum Tanrıyı temellendirdiğimiz sistem içinde geçerli olacağı için sonsuz bir tamamlanamazdık ve tutarsızlıkla karşılaşırız.

Dolayısı ile ne Büyük Usta Spinoza'nın Tanrısı ne de her hangi bir tanrı asla mümkün Tanrı olamayacak ve hep bir tutarsızlık ve tamamlanamazdık yaşayacaktır ve bu mümkün Tanrının imkansızlığını ortaya koyar Dediğim gibi Gödel'in maliyeti çok yüksektir.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

NESNE, ÖZNENİN ESİRİDİR

  Klasik Ontolojinin Krizi ve İlişkisel Varlığın İmkânı 1. Tanım ve Tahakküm: Bilgi mi, İktidar mı? İnsan zihninin en temel eğilimlerind...